روز جهانی خون بند‌ناف
پژوهشگاه رویان، 25 آبان در روز جهانی «خون بند‌ناف»، از آخرین دستاوردهای شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان رونمایی کرد.
این مراسم با حضور دکتر حسن مسلمی نائینی رئیس جهاددانشگاهی، دکتر مهدی اسلام پناه معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان ملی استاندارد ایران، دکتر امیرعلی حمیدیه دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری سلول‌های بنیادی، دکتر عبدالحسین شاهوردی رئیس پژوهشگاه رویان و دکتر مرتضی ضرابی، مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان برگزار شد.
رئیس جهاد دانشگاهی در این مراسم گفت: تحقیقات در حوزه سلول‌های بنیادی در کشورمان در سال‌های اخیر رشد بسیاری داشته و زمینه استفاده درمانی از این سلول‌ها را برای بیماران مختلف که بعضاً صعب‌العلاج هستند فراهم کرده است.
جداسازی، استحصال و نگهداری برای مدت طولانی سلول‌های بنیادی در این پژوهشگاه انجام‌شده است.
رییس جهاددانشگاهی با بیان اینکه در این مرکز امکان فراوری از سایر محصولات زایمانی نیز فراهم‌شده است ادامه داد: خون‌بند ناف، پرده جنینی و سلول‌های مختلفی در جفت وجود دارد که همگی در حوزه پزشکی به‌عنوان محصولات ارزشمند و قابل‌استفاده در درمان به‌حساب می‌آیند و گفته‌شده است که خون‌بند ناف به‌عنوان یک پس‌انداز سلامتی فرزندان محسوب می‌شود.
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری سلول‌های بنیادی با بیان اینکه سلول بنیادی یک‌رشته بین‌رشته‌ای است، تأکید کرد: این فناوری شانه‌به‌شانه مهندسی و بیولوژی است و ضروری است تیم مهندسی قوی در رویان شکل گیرد؛ زیرا تا چند وقت دیگر قرار است تصادفات رانندگی با هوشمندسازی خودروها کم شود و موارد مرگ مغزی کاهش یابد. در ادامه آن کبد، کلیه اعضای پیوندی کم می‌شود و باید اینها ساخته شوند.
دکتر حمیدیه دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری سلول‌های بنیادی، با تاکید بر اینکه، تولید اعضای یدکی شروع شده است گفت: این کار فقط مختص پزشکان علوم پایه سلولی نیست، بلکه نیاز به مهندسانی دارد که در رشته های مختلف هستند تا بتوانند با بایو پرینترهای سه بعدی کار و پروژه‌ها را پیش ببرند.
وی با بیان اینکه نمی‌توانیم خط و خطوطی بین علوم بکشیم و باید یک زبان مشترک ایجاد شود گفت: تلفیق فناوری‌های پزشکی و مهندسی توسط جهاددانشگاهی به خوبی انجام گرفته است و باید این امور حمایت شود.
وی با اشاره به پالایشگاه ضایعات زایمانی گفت: هر چیزی که خدا آفریده دور انداختنی نیست؛ ۳۷ محصول از این ضایعات قابل تولید است.
دکتر عبدالحسین شاهوردی، رئیس پژوهشگاه رویان نیز در این مراسم گفت: این موسسه امروز به‌عنوان یک سرمایه ملی است و از کشورهای منطقه و حتی ایرانیان خارج از کشور برای نگهداری خون بند ناف مراجعه می‌کنند.هدف ما این است که امید را در بیماران زنده نگه‌داریم و برای کاهش آلام آن‌ها قدمی برداریم؛ همچنین نسل جوان نیز بدانند که در کشور می‌توانند کارهای ارزشمندی انجام دهند.
دکتر مرتضی ضرابی، مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان با اشاره به تاریخچه شکل گیری شرکت فناوری بن یاخته های رویان و بیان اینکه این شرکت با همت مرحوم دکتر سعید کاظمی آشتیانی شروع به کار کرد گفت: هم اکنون در بانک خصوصی خون بند ناف رویان، 185000 و بانک عمومی 5100 نمونه ذخیره شده است و از این نظر بزرگترین بانک خون هیبرید در خاور میانه هستیم.
وی با بیان اینکه خون بند ناف ۸۰ تا ۲۰۰ میلی‌لیتر است که می‌تواند به هنگام زایمان در فرصت پنج تا هفت دقیقه‌ای جمع آوری شود، تأکید کرد: این نمونه‌ها بعد از جمع آوری به بانک خون بند ناف منتقل و در تانک‌های آبی نیتروژن مایع نگهداری می‌شود.
در زمان نگهداری نمونه‌های خون بند ناف، سلول‌های این نمونه‌ها جداسازی شده و در دمای منفی ۱۹۶ درجه نگهداری خواهند شد.
مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان با تأکید بر اینکه بانک خون بند ناف رویان بزرگترین بانک در کشورهای آسیای غربی محسوب می‌شود و تا کنون بیش از هزار بیمار پذیرش کرده ایم 480 پیوند داشتیم گفت: در حال حاضر استان‌های خراسان رضوی، اصفهان، خوزستان، فارس، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کرمان، همدان، البرز و کرمانشاه جزو استان‌هایی هستند که بیشترین نمونه‌های خون بند ناف را ذخیره سازی کرده اند.
وی درباره کاربرد سلول‌های بنیادی خون بند ناف، گفت: با استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف می‌توان بیش از ۸۰ بیماری خونی و غیرخونی را درمان کرد. در حال حاضر بیشترین کاربرد در درمان بیماری‌های خونی شامل تالاسمی، انواع سرطان خون، بیماری‌های نقص ایمنی و کم خونی‌های مادرزادی است.
مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان در خصوص پیوندهای انجام شده با استفاده از نمونه‌های خون بند ناف اظهار داشت: ۳۱ بیمار در حوزه بیماری‌های خونی (تالاسمی، سرطان خونی، نقص ایمنی، آنمی آپلاستیک)، ۵۵ بیمار فلج مغزی و پنج بیمار اتیسم با سلول‌های بنیادی خون بند ناف درمان شده اند.
انجام بیش از ۴۰۰ کارآزمایی بالینی در دنیا برای بیماری‌های اطفال و بالغین با سلول‌های بنیادی خون بند ناف در حال انجام است. این بیماری‌ها شامل فلج مغزی، اوتیسم، ناهنجاری‌های قلبی نوزادان، اس ام ای، آسفکسی، دیابت، سکته مغزی، آلزایمر، ام اس، پارکینسون، آرتروز، صدمات نخاعی، آرتریت روماتوئید، آنفارکتوس قلبی می‌شود. همچنین کارآزمایی های بالینی برای بیماری فلج مغزی (شروع فاز ۳ در سال ۱۴۰۱)، بیماری اتیسم، بیماری آرتروز و ای ال اس (شروع در ۱۴۰۱) در کشور ما در حال انجام است.
دکتر ضرابی با بیان اینکه بانک بافت بند ناف نیز از دیگر دستاوردهای محققان در بانک خون بند ناف رویان است، تصریح کرد: این بانک منبع غنی از سلول‌های بنیادی مزانشیم است که در سلول‌های درمانی برای بیماری‌های غیرخونی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ در این بانک بدون نیاز به تطابق ژنتیکی می‌توان نمونه‌ها را به همراه خون بند ناف ذخیره سازی کرد.
از دیگر دستاوردهای محققان کشور با همکاری بانک خون بند ناف رویان می‌توان به سرم خون بند ناف اشاره کرد که مشتق از خون بند ناف انسانی بوده و کاربردهای تحقیقاتی و درمانی دارد. این سرم ایمن تر از نمونه حیوانی بوده و قابلیت بهینه سازی شرایط کشت سلول جهت سلول درمانی دارد.
مدیرعامل شرکت فناوری بن یاخته‌های رویان بیان کرد: یکی دیگر از محصولات تولید شده کنترل هوشمند زنجیره تأمین سرما با نام تجاری کول تگ است که نمونه‌های خون بند ناف و محصولات بیولوژیکی که حساس به دما هستند، در زمان انتقال از بیمارستان به بانک خون بند ناف در آن نگهداری می‌شوند. این سامانه طراحی شده شرایط انتقال را فراهم کرده تا محصولات بیولوژیک به صورت سالم به بانک خون بند ناف انتقال یابند.
در این آیین از اولین نمونه مخزن یا تانک نگهداری ازت مایع، سرم خون بند ناف، پرده آمنیوتیک، بانک سلول مزانشیمی بافت بند ناف، ذخیره ساز یا بانک بافت بند ناف و ابزار کنترل هوشمند زنجیره تامین سرد “CoolTag” رونمایی شد.
منبع: خبرگزاری ایسنا
